Archief van de maand: januari, 2020

Afgelopen najaar ben ik geïnterviewd door HP/De Tijd. De vraag was wat ik zag als toegevoegde waarde van coach en psycholoog zijn (zie onze website voor artikel). Dit was de aanleiding voor mij om eens na te denken over wat ik en mijn collega’s nu eigenlijk doen. Wat is dan het verschil tussen coaching en psychologische begeleiding? En hoe zie ik mezelf in dit opzicht?

Goede vraag

Ik merkte dat de journalist die mij interviewde een heel duidelijk onderscheid maakte tussen mijn rol als coach in mijn eigen praktijk en mijn rol als arbeidspsycholoog binnen Arbeidspsychologen Midden Nederland.  Interessant, want zelf maak ik dit onderscheid niet zo. Vanuit welke rol ik ook werk; ik zet datgene in waarvan ik op dat moment denk dat het nodig is. De ene keer kan dat meer coachend zijn en de andere keer meer therapeutisch. De keus hierin wordt bepaald door mijn inschatting op welk niveau een coachvraag vastzit. Zo kan het nodig zijn om eenzelfde coachvraag – laten we als voorbeeld een balansvraag nemen – bij verschillende mensen op een ander niveau aan te pakken.

Coaching

Bij coaching intervenieer ik op de laag van inzicht, kennis en zelfreflectie. Door het doorvragen leert mijn cliënt meer over zichzelf. Hij of zij wordt zich bewust van bepaalde patronen en kan zich vandaaruit voornemen dingen anders te gaan doen. Of ik geef als coach tips en adviezen waar mijn cliënt mee aan de slag kan. Zo coach ik een HR-manager met een balans vraag die eens in de zoveel tijd met mij spart. Deze gesprekken hebben als functie om stil te staan bij haarzelf en om op die manier tot ideeën te komen hoe zij meer balans in haar leven kan aanbrengen.  In haar geval o.a. door meer te leren delegeren.  Bij haar zet ik een coachende stijl in. De toetssteen is eenvoudig: lukt het iemand om inzichten ook om te zetten in ander gedrag? Wanneer dat niet zo is, heb ik dus een andere laag aan te boren. Overigens vallen veel van de arbeidsgerelateerde onderdelen – zoals loopbaan- of burnoutvragen, met ook een werk gerelateerd aspect – onder het coachende gedeelte van ons werk.

Psychologische en psychotherapeutische interventies

Het lukt niet iedereen om inzichten en adviezen zelf om te zetten naar ander gedrag. Kennelijk zit er dan dus meer in de weg en is het nodig om de belemmering te onderzoeken. Ook dat kan weer op verschillende lagen zitten. Je kunt bijvoorbeeld ingaan op de mentale laag: welke cognities/overtuigingen zitten in de weg? Of welk deel van jezelf is meer of minder ontwikkeld? Zo ontdekte een klantmanager die ik hielp met een balansvraag, dat hij geen nee kon zeggen tegen een vraag van zijn baas (terwijl hij al overvol zat), omdat hij de overtuiging had dat hij dan faalde. Door dit inzicht en het kunnen zien dat deze overtuiging niet klopte, was hij in staat wel vaker nee te zeggen.

(Ontwikkelings)trauma

Soms blijkt echter dat ook het aanboren van deze laag niet voldoende is. Zo begeleidde ik een beleidsmedewerkster die ook geen nee kon zeggen tegen haar leidinggevende, maar waarbij inzicht alleen niet voldoende was. De stress die een gesprek met haar leidinggevende opleverde was overspoelend en voor haar niet te hanteren. Bij haar bleek dat te komen door onderliggend trauma. In deze begeleiding was het dus nodig om ook op deze laag aan te grijpen door met traumaverwerkingstechnieken te werken. Daarna lukte het haar wel om vaker nee te zeggen.

Interveniëren op verschillende niveaus

Zo kan het dus zijn dat wij eenzelfde type vraag van een cliënt op verschillende niveaus aanpakken, wat ook nog eens per sessie kan verschillen. Maar op welke laag je ook werkt, het is denk is vooral belangrijk dat je blijft inschatten op welke laag een interventie nodig is. Dat je doorverwijst wanneer jijzelf die laag niet kunt aanspreken. Zo kunnen wij bijvoorbeeld bij stoornissen en psychiatrie wel diagnostiek doen en arbeids-gerelateerde adviezen geven, maar verwijzen wij voor behandeling altijd door.

Zelf ben ik blij dat ik, en mijn collega’s, op verschillende niveaus kunnen interveniëren. Het maakt je repertoire ruimer. En persoonlijk houd ik van de afwisseling!