Wat wordt jouw moedige stap?

Als psycholoog heb ik inmiddels aardig wat methodieken en benaderingen in mijn achterzak die ik naar hartenlust mix en match. Graag werk ik met de innerlijke familie, mindfulness, emdr en sensorymotor psychotherapy. In de loop van de tijd ben ik mij steeds meer gaan verdiepen in methodieken die zich ook op het lichaam en gevoel richten. In mijn ogen essentieel om een echte verandering te bewerkstelligen.

Cognitief
Veel psychologische benaderingen zijn in de aard erg cognitief. Kern is dat je dan kijkt welke negatieve gedachten iemand heeft en deze vervolgens uitdaagt op realiteitswaarde. Ik kan mij herinneren – toen ik hier in mijn begintijd nog meer mee werkte – dat je dan vaak in een erg ‘hoofderige’ discussie, in argumenten over en weer terecht kon komen. Bijvoorbeeld of iemand wel of niet de moeite waard is. Hoewel een groep van cliënten hier wel degelijk baat bij kan hebben, vond ik het voor mijn doelgroep vaak te weinig opleveren. De meeste mensen weten wel dat hun gedachtes niet rationeel zijn, maar blijven het anders voelen.

Acceptance en commitment therapie
Een benadering die ik zelf mooier vind, is de acceptance en commitment therapie. Dit wordt ook wel de tweede generatie gedragstherapie genoemd. Deze heeft meer raakvlakken met de mindfulness-benadering. Vandaar dat ik deze ook heb opgenomen in mijn online training. In plaats van inhoudelijk in te gaan op de gedachten, wordt gezegd: “het zijn maar gedachten.” Gedachten zijn per definitie niet de werkelijkheid. Door via beoefening van mindfulness daar steeds bewuster van te worden, kom je losser van deze gedachten. Dat proces wordt defusie genoemd.

Defusie
Defusie betekent dat je steeds meer afstand kunt nemen van automatische gedachtepatronen. Het tegenovergestelde van defusie is immers fusie. Gefuseerd zijn met je gedachten betekent dat je je er helemaal mee identificeert. Dat je ze ziet als de waarheid. Defusie betekent dat je steeds beter kunt zien dat het maar gedachten zijn.

Gevoelsvermijding
Gevoelsvermijding is een ander belangrijk begrip. Veel automatische gedachten en gedragspatronen hebben als doel om een negatief gevoel te vermijden. Neem als voorbeeld dat je eigenlijk voor jezelf wilt opkomen of een grens wilt stellen. Wanneer je dat niet gewend bent, kan dat spanning of schuldgevoel opleveren. Om dat gevoel te vermijden, pas je je dan toch maar aan. Dit gebeurt meestal zonder dat je het doorhebt. Zodra dat negatieve gevoel maar enigszins aangeraakt dreigt te worden, schiet je in het aanpassend gedrag.

Acceptatie
Wanneer je in staat bent om de spanning of het schuldgevoel gewoon te kunnen accepteren, zonder dat deze direct weg moet, kun je ook anders gaan handelen. En hier komt dus het ‘mindful leren stilstaan bij gevoel’ dan weer om de hoek kijken. Het is zo belangrijk om gevoelens gewoon te kunnen (ver)dragen. Dat zorgt voor acceptatie. Wanneer je dát kunt, wordt je repertoire aan mogelijkheden direct veel groter.

Commitment aan waarden
Wat ook een belangrijk element van deze benadering is, zijn waarden. Waarden zorgen ervoor dat je je richt op/committeert aan wat jij werkelijk van waarde vindt, in plaats van op automatische gedachtepatronen die je leiden. Eenvoudiger gezegd richt jij je op wat je werkelijk van binnenuit wil. Iets waarbij je meestal wel voelt dat het uit een hogere zingevingsbron komt. En daarmee komen we dan op de volgende stap.

De bold move oftewel de moedig stap
Als je weet wat jij werkelijk wilt, dan kun je ervoor kiezen om ondanks eventuele negatieve gevoelens of gedachten toch je wens te volgen. Zo is grappig genoeg het schrijven van blogs een voorbeeld van een bold move voor mij. In mijn gezin van herkomst werd bescheidenheid heel erg belangrijk gevonden. Alles wat met zichtbaarheid of profileren te maken had, werd afgekeurd. De gedachte ‘wie denk je wel dat je bent’ komt dan dus makkelijk bij mij op. Niet gek dus dat blogs publiceren in eerste instantie spanning opleverde bij mij. Echter, ik wist ook dat mijn wens om mijn professionaliteit creatief in te zetten en mijn missie om psychologische kennis breder toegankelijk te maken belangrijker was (van een hogere waarde voor mij) dan die oude gedachten. Ik heb de spanning geaccepteerd en ben toch gaan bloggen. En inmiddels vind ik dat heel normaal. Dus spanning of andere negatieve gevoelens verdwijnen ook naarmate je meer ervaring opdoet.

Wil jij hier ook mee aan de slag?
Samen met collega Anneke Mijnhardt hebben wij een training van 2 dagdelen ontwikkeld waarbij we hier mee werken. Van stress naar EigenWaarden(n). In het eerste dagdeel gaan we in op stressoren en negatieve gedachten die je in de weg zitten. We reiken verschillende manieren aan om daar mee om te gaan. In het tweede dag maken we de stap naar EigenWaarde(n).  Hoe je vandaaruit kunt handelen.  De training is op 29 november en 13 december in Utrecht. Meer info: Van stress naar eigenWaarde(n).